De twijfelaars
Een duidelijke mening hebben wordt vandaag zeer gewaardeerd. Spreken met ‘enerzijds’ en ‘anderzijds’, of met veel nuances, wordt niet op prijs gesteld. Twijfelen aan wat als waarheid gezegd wordt, is niet populair. Vroeger was het waarschijnlijk eenvoudig: wat de Kerk verkondigde was waarheid, want het was in overeenstemming met het woord van God. Maar nu God en Kerk veel krediet verloren hebben, zijn er plots heel wat nieuwe waarheden gekomen.
Waarheid is nu zeer kostbaar. Want wie de waarheid heeft, weet ook wat juist en fout is, en bepaalt wat goed is of verkeerd. Maar de echte waarheid is zeldzaam geworden. Hoe meer nadruk we leggen op waarheid, hoe meer we vaststellen dat er valse waarheden zijn, ‘fake news’. Vervalsingen in teksten en foto’s zijn bijna niet van de echte te onderscheiden. Wie of wat kunnen we nog vertrouwen?
Velen worden er wanhopig van. Waarheid blijkt vandaag heel subjectief te zijn, ieder heeft zijn eigen waarheid. Maar op die manier zijn we eenzaam, want onze waarheid wordt niet gedeeld door de andere mensen die ook hun eigen waarheid hebben. Er zit dus niets anders op dan propaganda te maken voor onze waarheid: we willen dat iedereen tot het inzicht komt dat onze waarheid de enige juiste is.
De overheid, de ondernemers, de politici, de politieke partijen, de vakbonden – eindeloos is de rij van mensen en organisaties die opkomen voor de waarheid, voor hun waarheid. Ze willen zoveel mogelijk mensen overtuigen. Die strijd om aanhangers gebeurt niet altijd met eerlijke middelen. Er wordt dus gelogen, beschuldigd, aangevallen, onder de gordel geslagen, op de man gespeeld, vervalst. Er worden zelfs heuse oorlogen gevoerd voor de waarheid. Er kan en mag niet getwijfeld worden.
In het evangelie van zondag lezen we dat sommige apostelen twijfelden: was de Verrezene wel echt Jezus? Maar de overige apostelen maakten er blijkbaar geen punt van. De twijfelaars mochten bij de groep blijven. Twijfelaars zijn immers belangrijk voor de groep. Ze blijven vragen stellen en willen de kwestie verder onderzoeken, ze willen zich nog meer informeren, andere meningen horen. De twijfelaars willen de dialoog openhouden, het samen spreken niet stoppen.
Al in het eerste boek van de Bijbel staat een waarschuwing van God over de waarheid, over de kennis van goed en kwaad. Hij vroeg om van die boom van waarheid weg te blijven. Want je denkt ermee het recht te hebben om mensen te oordelen, desnoods te veroordelen. Maar die Bijbelse wijsheid willen we niet meer horen.
We maken dus ruzie over alles: over de oorlogen, over de ongelijkheid, over de armoede, over het klimaat, over de belastingen. Want onze waarheid erover moet winnen. Maar we zouden beter al onze verschillende meningen samenleggen, bespreken en onderzoeken, en niet veroordelen. We zouden beter samen zoeken naar oplossingen, en aan de twijfelaars vragen om ons te helpen, om te vermijden dat we te vlug denken dat we toch de waarheid gevonden hebben. Want ons gezamenlijk geluk is belangrijker dan ons eigen gelijk. (Mt 28, 16-20)