Kinderen in de toekomst
Het kind Jezus is geboren. Het lijkt banaal, want elke dag worden er in de wereld duizenden kinderen geboren. Maar toch is de geboorte van een kind op 25 december, meer dan tweeduizend jaar geleden, nog steeds gedenkwaardig.
Elke geboorte is trouwens gedenkwaardig voor wie er dicht bij betrokken is. De wereld staat even stil, omdat op een haast magische wijze een nieuwe mens op de wereld komt. Een nieuwe toekomst ontstaat, met ook een man die vader wordt en een vrouw moeder, met een koppel dat een gezin wordt, een kind dat broer of zus wordt. Het is een hemelse ervaring. Het is dus goed te begrijpen dat het feest van Kerstmis een wereldwijd gevierde feestdag is.
Kerstmis is dus ook een feest van toekomst, van hoop, van verwachting die realiteit wordt. Elke geboorte geeft aan het heden weer kleur, er is weer uitzicht, nieuwe mogelijkheden dienen zich aan. De meest ingrijpende en vreselijke manier om toekomst van mensen af te nemen is dan ook het doden van hun kinderen. Dat is trouwens wat Herodes deed, toen die tweeduizend jaar geleden vernomen had dat een nieuwe koning was geboren in Bethlehem. De gebeurtenis wordt jaarlijks herdacht op 28 december. Misschien zouden we beter zeggen: beschamend verzwegen. Want vandaag zijn er nog steeds Herodessen die zeer bewust kinderen doden om de toekomst van mensen te vernietigen, hen alle hoop te ontnemen.
Als een kind een symbool is voor toekomst, dan is het opvallend dat in ons land in de laatste vijftig jaar gemiddeld minder kinderen per vrouw op de wereld gezet worden. In 1964 waren het er gemiddeld 2,7 tegen 1,5 in 2022. Een cijfer beneden 2 betekent dat de bevolking krimpt. Voor heel de Europese Unie zijn de cijfers gelijkend. De gevolgen zijn bekend: de bevolking veroudert, met stijgende pensioen- en ziektekosten als resultaat, en minder arbeidskrachten. Het is een kopzorg voor alle westerse regeringen. Over de oorzaken van deze evolutie is al veel gezegd. Allicht heeft het wel wat te maken met ons beeld van de toekomst.
We hebben immers nog weinig zin om tradities verder te zetten, om alles aan te pakken zoals onze ouders en grootouders het deden. Trouwen, kinderen, beroep, kerk, huishouden, ontspanning, … we doen het graag anders dan vroeger. De toekomst is altijd onvoorspelbaar geweest, maar nu is ze ook heel onduidelijk geworden. Er valt niets met zekerheid over te zeggen, en boezemt dus weinig vertrouwen in. Het verleden en het heden leren ons weinig over de toekomst, zo zijn we het gaan denken.
Een kind op de wereld zetten is wél vertrouwen op de toekomst, ook al is die onvoorspelbaar. Het is een engagement om de toekomst mee vorm te geven, het is een uitdrukking van geloof in de kracht en de mogelijkheden van mensen. En dat is ook de Goddelijke betekenis van Kerstmis: God durft het aan om de realisatie van een betere wereld in handen te leggen van mensen. (Lc 2, 41-52)